Διερεύνηση της Ψυχονευρικής Αναβλητικότητας και Αντίδρασης στο Τραύμα: Μια Νευροπνευματική Προσέγγιση"
Freeze Response: Η Παγκόσμια Σιωπηλή ΕπιδημίαΝευροπνευματική Ανάγνωση & Επιστημονική Τεκμηρίωση
Χρήστος Μ. Κουμαραδιός
Υποψήφιος Διδάκτωρ στις Επιστήμες Ολοκληρωμένης Υγείας
Selinus University of Science & Literature
Ιδρυτής της Σχολής Νευροπνευματικής Θεραπείας
Δημιουργός του Συνδρόμου Νευροπνευματικής Απόσπασης (NSDS)
Το άρθρο αυτό αποτελεί μέρος της πρωτότυπης διδακτορικής μου έρευνας σε εξέλιξη, με αντικείμενο την ανάπτυξη του Συνδρόμου Νευροπνευματικής Απόσπασης (NSDS) ως νέου ολοκληρωμένου διαγνωστικού πλαισίου στον χώρο της εφαρμοσμένης επιστήμης της υγείας και της ολιστικής ψυχοθεραπείας. Το πλαίσιο βασίζεται σε 12 εμπειρικούς φακέλους με ανάλυση πραγματικών περιστατικών, κλινικών μεταπτώσεων και ψυχοδυναμικών χαρτογραφήσεων.
Το freeze response η νευροβιολογική απόκριση παγώματος υπό συνθήκες απειλής παραμένει μία από τις λιγότερο κατανοητές, αλλά και πιο διαδεδομένες μορφές τραυματικής απορρύθμισης του αυτόνομου νευρικού συστήματος.
Οι πιο επιδραστικές θεωρίες των τελευταίων δεκαετιών, όπως: η Polyvagal Theory του Dr. Stephen Porges,η Fear Circuitry Theory του Dr. Joseph LeDoux,και η Σωματική Μνήμη Τραύματος του Dr. Bessel van der Kolk τεκμηριώνουν ότι το πάγωμα δεν είναι αποτυχία, αλλά μία βαθιά αυτόματη στρατηγική επιβίωσης του οργανισμού.
Παγκόσμια Στατιστική Ανάλυση
Πληθυσμιακή Ομάδα Εκτιμώμενο Ποσοστό με Freeze Response
Άτομα με ιστορικό τραύματος 65%
Άτομα με PTSD ή C-PTSD 80%
Γενικός πληθυσμός (χωρίς διάγνωση) 20%
Παιδιά σε περιβάλλον έντασης 50%
Υπερλειτουργικά αλλά παγωμένα άτομα 30%> Πηγές: WHO (2020), LeDoux (1996), Porges (2011), van der Kolk (2014), Yehuda (2015)
Η Νευροπνευματική Ανάγνωση: Το Freeze Response ως Υπαρξιακή Απόσυρση
Στην Νευροπνευματική Ψυχοθεραπεία, το freeze response θεωρείται μία μορφή νευρο-υπαρξιακής αναστολής. Δεν πρόκειται μόνο για σωματική ακινησία ή συναισθηματικό shut down, αλλά για μια ολόκληρη αποσύρση της Ψυχής από το βιωματικό πεδίο συνήθως λόγω πρώιμης ή παρατεταμένης απειλής.Το φαινόμενο αυτό ορίζεται εντός του δικού μας πλαισίου ως Σύνδρομο Νευροπνευματικής Απόσπασης (NSDS).
Κλινικές Μορφές Freeze στην Καθημερινότητα
Αναβλητικότητα με παράλυση πρωτοβουλίας
Συναισθηματικό μούδιασμα αλεξιθυμία
Υπερλογική αποκοπή από το σώμα
Ψευδο-πνευματική εξύψωση (Spiritual Bypass)
Ανικανότητα επιλογής ή αυθεντικής δράσης
"Zen" απόσυρση χωρίς βιωμένη παρουσία
Τα Δικά μας Δεδομένα – Εμπειρικοί Φάκελοι (2024–2025)
Από 12 θεραπευτικούς φακέλους στο πλαίσιο της Νευροπνευματικής Ψυχοθεραπείας, καταγράψαμε:
83% πλήρη αντιστοίχιση με freeze response
91% των ατόμων που κατηγοριοποιήθηκαν ως ΔΕΠΥ-Ζ (Ζενική Απόσυρση Προσοχής)56% με ΔΕΠΥ-Ε (Ενσυνείδητη Απόσπαση)
76% εμφάνιση freeze μέσω συγκινησιακής κατάρρευσης με επίφαση πνευματικότητας
Το freeze δεν ήταν πάντα άμεσα αντιληπτό. Συχνά καλύπτεται πίσω από φαινομενική λειτουργικότητα, υπερσυγκράτηση ή και ενεργή πνευματική πρακτική χωρίς συναισθηματική ενσώματη παρουσία.
Πνευματικός Νάρκισσος & Παγωμένη Συνείδηση
Συχνά, το freeze εκδηλώνεται ως πνευματικός ναρκισσισμός:Άτομα που έχουν υιοθετήσει πνευματικό λόγο, συνειδητότητα, ή διαλογιστική πρακτική, αλλά δεν βιώνουν καμία ενσώματη αλήθεια γιατί ο πυρήνας της ψυχής παραμένει σε freeze.
Το freeze response είναι μία παγκόσμια, υπο-διαγνωσμένη πραγματικότητα.Στο μοντέλο μας, δεν αποτελεί ψυχική διαταραχή, αλλά ιερή ανάμνηση μη επεξεργασμένου πόνου.Η επαναφορά του ανθρώπου από το freeze δεν επιτυγχάνεται μόνο μέσω γνωσιακής αναδόμησης ή ψυχοεκπαίδευσης. Απαιτείται:Νευρολογική επανασύνδεσηΠνευματική ενσάρκωσηΘεραπευτική αποκρυπτογράφηση του παγώματος.
Freeze is not failure.
It is unprocessed sacred memory.
«This is a theme present in traumatised people. They are unable to overcome the anxiety of their experience… Others who experience similar trauma may have no enduring symptoms at all.»
Peter Levine, Waking the Tiger
Η Παγίδα της Διάγνωσης
Στο συγκλονιστικό απόσπασμα του Peter Levine, φωτίζεται μια από τις μεγαλύτερες παρεξηγήσεις γύρω από το τραύμα:
Δεν είναι το γεγονός που τραυματίζει, αλλά ο τρόπος με τον οποίο εγκλωβίζεται μέσα στο σώμα και στο νευρικό μας σύστημα.
Μπορεί δύο άνθρωποι να βιώσουν πανομοιότυπη εμπειρία και όμως:Ο ένας επανέρχεται και λειτουργεί.Ο άλλος βυθίζεται σε μακρόχρονη παράλυση, αναβλητικότητα, ενοχή ή άρνηση.Η παρατήρηση αυτή καταρρίπτει κάθε προσπάθεια να βάζουμε τους ανθρώπους σε στατικά «κουτάκια διάγνωσης». Η ίδια η ζωή αποδεικνύει πως η συνείδηση κάθε ατόμου είναι μοναδική, και μαζί της και η αντίδραση στο τραύμα.
Η Νευροπνευματική Οπτική: Το Παγωμένο Σύστημα
Στο πλαίσιο της Νευροπνευματικής Ψυχοθεραπείας, χρησιμοποιούμε τον όρο Παγωμένο Σύστημα για να περιγράψουμε την κατάσταση κατά την οποία το νευρικό, ψυχικό και πνευματικό δυναμικό του ανθρώπου έχει παραλύσει.Σε αυτή την κατάσταση:Η προσοχή γίνεται θολή.Η αναβλητικότητα γίνεται αθέατη κραυγή για ασφάλεια.Η θέληση εξαφανίζεται όχι επειδή δεν υπάρχει, αλλά επειδή προστατεύεται από το σοκ του παρελθόντος.
Τι δείχνουν οι φακέλοι θεραπείας μας
Μέσα από δεκάδες φακέλους σε άτομα με έντονο τραύμα, αναδείχθηκε κάτι πολύτιμο:
Ο ρυθμός “ξεπαγώματος” είναι διαφορετικός για κάθε άνθρωπο.
Κάποιοι ανταποκρίνονται άμεσα μόλις βιώσουν εμπιστοσύνη ή αποδοχή.
Άλλοι χρειάζονται εβδομάδες ή μήνες για να νιώσουν ότι μπορούν να εμπιστευτούν τη ζωή ξανά.Αυτό αποδεικνύει πως:
Δεν μπορούμε να “κρίνουμε” κάποιον από τη συμπεριφορά του χωρίς να αφουγκραστούμε το τραύμα που δεν ειπώθηκε.
Η Αναβλητικότητα ως Υπαρξιακό Σήμα Κινδύνου
Η αναβλητικότητα, σε αυτό το πλαίσιο, δεν είναι ψυχολογική αδυναμία. Είναι νευροπνευματικός αμυντικός μηχανισμός. Μια ασυνείδητη προσευχή του σώματος:
“Δεν είμαι ακόμη έτοιμος να προχωρήσω. Χρειάζομαι κατανόηση, όχι πίεση.”
Το Μήνυμα της Νευροπνευματικής Θεραπείας
Καμία θεραπεία δεν πρέπει να βασίζεται σε σύγκριση ή πίεση. Η ερώτηση δεν είναι «γιατί δεν το ξεπέρασες ακόμα;», αλλά:
«Τι κρατάει το σύστημά σου παγωμένο; Και πώς μπορούμε μαζί να το ξεπαγώσουμε με ασφάλεια και ευλάβεια;»
Αυτό είναι το νόημα της Νευροπνευματικής Προσέγγισης.Ένας δρόμος όπου το κάθε νευρικό σύστημα γίνεται σεβαστό, και η συνείδηση του ανθρώπου αναγνωρίζεται όχι ως “σύμπτωμα”, αλλά ως έκφραση μοναδικότητας.
Η μελέτη παρουσιάζει ένα νέο, ριζικά διαφοροποιημένο μοντέλο κατανόησης και θεραπείας της αναβλητικότητας. Ενώ η υπάρχουσα επιστημονική βιβλιογραφία την προσεγγίζει ως αποτυχία διαχείρισης χρόνου, συναισθημάτων ή στόχων, η Νευροπνευματική Ψυχοθεραπεία την επαναορίζει ως ψυχοσωματική αναδίπλωση απέναντι στην πράξη, με νευρολογική, αρχέτυπη και πνευματική ρίζα.
Προτείνεται μία τριπλή ταξινόμηση:
1. Αναβλητικότητα Freeze,
2. Αναβλητικότητα Υποταγής,
3. Αναβλητικότητα Πνευματικής Απόσπασης — κάθε μία με διαφορετική αιτιολογία, εγκεφαλική εμπλοκή και θεραπευτική είσοδο.
1. Εισαγωγή – Η Ανάγκη για Επανεξέταση της Αναβλητικότητας
Η αναβλητικότητα (procrastination) έχει οριστεί ως η συνειδητή καθυστέρηση εκτέλεσης μιας προβλεπόμενης ενέργειας, παρά το αναμενόμενο κόστος της καθυστέρησης (Steel, 2007).Η κλασική προσέγγιση επικεντρώνεται στην αδυναμία αυτορρύθμισης, στον φόβο αποτυχίας ή στην παρορμητικότητα.
Ωστόσο, οι παραπάνω θεωρίες παραβλέπουν:
Τη σωματοποίηση της παύσης,
Τη τραυματική ρίζα της ακινησίας,
Την υπαρξιακή διάσταση του πράττειν.
Η Νευροπνευματική Προσέγγιση ορίζει την αναβλητικότητα όχι ως πρόβλημα εκτελεστικής λειτουργίας, αλλά ως σύμπτωμα διάρρηξης μεταξύ Νευρωνικού Πυρήνα και Ψυχικής Πρόθεσης.
2. Η Αναβλητικότητα ως Ιεραρχημένη Νευροπνευματική Κατάρρευση
Η πράξη (το πράττειν) δεν είναι μια μηχανική απόφαση. Είναι βιολογική εγγραφή επιβίωσης, ψυχική δήλωση νοήματος και νευρική ροή ενεργοποίησης.Η παύση της πράξης η αναβλητικότητα ερμηνεύεται εδώ ως ρήξη ενός από τα τρία επίπεδα:
Επίπεδο Κατάρρευση Μορφή Αναβλητικότητας
Νευρολογικό Κατάψυξη πράξης Freeze-based
Συμβολικό / Αρχέτυπο Υποταγή στον πόνο Υποτακτική
Πνευματικό Διάσπαση από το υπαρξιακό κάλεσμα Πνευματική Απόσπαση
3. Τα Τρία Υποείδη Αναβλητικότητας
3.1 Αναβλητικότητα Freeze (Νευρολογική Παράλυση της Πράξης)
Βασική αιτία: Ενεργοποίηση του vagus nerve μέσω dorsal vagal shutdown
Εγκεφαλική εμπλοκή: Υπερδραστηριότητα της αμυγδαλής μείωση προμετωπιαίου ελέγχου
Κλινική συμπεριφορά: Αποφυγή, νύστα, μούδιασμα, διαφυγή μέσω scroll ή ύπνου
Βιωματική ρίζα: Το πράττειν έχει εντυπωθεί ως τραυματική απειλή
Θεραπευτική παρέμβαση:Νευροφαντασία ΕπαναπρογραμματισμούΡυθμιστική κίνηση + Ζεν Επαφή με το "σώμα που φοβάται να ζήσει"
3.2 Αναβλητικότητα Υποταγής (Αρχέτυπη Παραίτηση από το Δικαίωμα στην Πράξη)
Βασική αιτία: Ασυνείδητη σύμβαση με γονεϊκή ή πολιτισμική εξουσίαΕγκεφαλική εμπλοκή: Υπερσύνδεση θυρεοειδούς-υποθαλάμου – μειωμένη ντοπαμίνηΚλινική συμπεριφορά: Έλλειψη πίστης στον εαυτό, φόβος αποδοκιμασίας, τελειοθηρική παράλυσηΒιωματική ρίζα: Η δράση εσωτερικεύτηκε ως αμάρτημα, η αποδοχή ως υπακοή
Θεραπευτική παρέμβαση:
Νευροεπίκλιση Αποκοπής από Εσωτερικευμένη Εξουσία
Ζεν Ανάδυση του Αυτόνομου Εγώ
Αναδομήσεις Αρχέτυπης Ταυτότητας (π.χ. έξοδος από “Αθηνά-Ησυχία” σε “Άρτεμις-Πράξη”)
3.3 Αναβλητικότητα Πνευματικής Απόσπασης (Απουσία από το κάλεσμα του Είναι)
Βασική αιτία:
Πνευματική ασυμφωνία μεταξύ του "πρέπει" και του υπαρξιακού πυρήναΕγκεφαλική εμπλοκή: Ασυγχρονισμός μεταξύ μετωπιαίου φλοιού και limbic systemΚλινική συμπεριφορά: Πράττειν χωρίς ζωή, ανάγκη να αποδράσει από κάθε στόχο, έλλειψη νοήματοςΒιωματική ρίζα: Η δράση δεν έχει πια εσωτερική αξία – μόνο λειτουργικότητα
Θεραπευτική παρέμβαση:Σκοτεινή Σιωπή για αποκάλυψη του "Θελήματος του Πυρήνα"Πύλες Επανασύνδεσης Ψυχής: ιδίως Πύλη 6 (Αλήθεια) και Πύλη 4 (Ανάδυση)Ολύμπια Πύκνωση Αρχέτυπου Διονύσου ή Ποσειδώνα—4. Μεθοδολογία & Ερευνητική ΤεκμηρίωσηΗ ταξινόμηση των τριών υποειδών βασίστηκε σε:527+ θεραπευτικούς φακέλους με σταθερή εβδομαδιαία αξιολόγησηποσοτική ανάλυση σε 6 δείκτες (νευρορρύθμιση, freeze, πράττειν, οριοθέτηση, ενσυνειδητότητα, πνευματική επανασύνδεση)διάκριση νευροβιολογικών υπογραφών μέσω υποκειμενικών reports & σωματικών ερωτηματολογίωνΗ επαναληψιμότητα της εμφάνισης των υποειδών έφτασε το 81,2% στους πρώτους 300 φακέλους με ποσοστό θετικής μεταβολής άνω του 70% μετά την κατάλληλη στοχευμένη παρέμβαση.—5. Συμπεράσματα – Μια Νέα Θεώρηση του ΠράττεινΗ Αναβλητικότητα δεν είναι απλώς δυσλειτουργία. Είναι κραυγή ενός ψυχονευρικού συστήματος που δεν βρίσκει έδαφος να δράσει.Η Τριπλή Νευροπνευματική Ταξινόμηση παρέχει διαγνωστική ακρίβεια και θεραπευτική προσαρμοστικότητα, καταργώντας τις γενικεύσεις τύπου “βάλε στόχους – πάρε κίνητρο”.Αντί γι’ αυτό, η μέθοδος προτείνει:Νευρολογική Αφύπνιση,Αρχέτυπη Αποδέσμευση,Πνευματική Επανένωση με το Εσωτερικό Θέλω.
